Оңтүстік-Шығыс Азиядағы babymoon: екі айлық қызымызбен бірге Балиде жарты жыл қалай тұрып қайттық?
Спойлер: бұл саяхат біздің отбасы, еркіндік және мүмкіндіктер туралы түсінігімізді түбегейлі өзгертті.
Babymoon (baby + honeymoon) — бұл сәбиі бар ата-аналардың демалысы. Бұл сөзді алғаш рет Балиде төрт айға жуық уақыт тұрғанымызда, Чангудағы жайлы жапон кафесінде естіп қалдық. Ол біздің оқиғамызды тамаша сипаттап берді — романтика, ата-аналық міндет пен жаңа әсерлерге деген құштарлықтың қосындысы.
Балидегі ең биік сарқырама – Секумпул
Сеулде
Нуса Пенида аралына саяхат
2023 жылдың күзіне дейін, қызымыз дүниеге келмей тұрып, біз жұбайымыз екеуіміз саяхаттауды өте жақсы көретінбіз: маршрутты өзіміз жоспарлап, билет алып, жаңа жерлерді аралағанды ұнататынбыз. Еркіндікті бағалап, жеңіл жүріп, қысқа мерзімді сапарларға шығатынбыз — ең ұзақ дегенде бір ай. Оңтүстік-Шығыс Азия бізді қатты қызықтыратын, бірақ Тайландпен ғана шектеліп, әрі қарай тереңдей баруға батылымыз жетпейтін.
Бәрі Балиде қыс бойы тұрған достарымыз Нуса Дуа ауданынан үлкен үй жалдап, бірге тұрайық деп ұсыныс тастағанда өзгерді. Бұл сапар туралы біз қызымыз дүниеге келмей тұрып-ақ ойлана бастадық. Бірақ ата-ана ретінде қорқыныш көп болды: денсаулыққа қатысты мәселелер, ұзақ ұшулар, шетелде өмір сүру. Шешім қабылдауға шамамен үш ай уақыт кетті. Ең басты уайым — сәбиге медициналық көмек қажет болып қалса, біз бөтен елде не істейміз? Екі рет ауысып ұшатын ұзақ сапар да үрейімізді күшейтті. Дегенмен бірге болуға деген ниет пен саяхатқа деген құштарлық бәрінен басым түсті — қызымыз екі айға толғанда біз жолға шықтық. Бұл сапар отбасымыз бен саяхатқа деген көзқарасымызды түбегейлі өзгертті.
Сапарға қалай дайындалдық?
Нуса Дуа жанындағы вилладамыздағы бассейн
Қызымыз бассейн жағасында демалып жатыр
Біз алғаш рет ата-ана атандық, сондықтан екі айлық сәбиімізбен шетелде қалай өмір сүретінімізді мүлде елестете алмаған едік. Үш ай бойы Бали туралы барынша ақпарат жинадық: блогтарды оқыдық, пікірлерді қарап, бізден бұрын кеткен достарымызбен ақылдастық. Алғашында екі айға ғана баруды жоспарладық: бірінші ай — достарымызбен бірге Нуса Дуада, екінші ай — өзіміз жеке тұрамыз деп шештік. Бірақ аралда үш апта өткізгеннен кейін Бали бізді баурап алды — біз оған ғашық болып, ақыры жарты жылға жуық уақыт осында қаламыз деп шештік.
Құжаттар мен виза
Қазақстан азаматтарына ұшып келген бойда Индонезия 30 күнге виза береді, оны тағы 30 күнге ұзартуға болады (виза үшін — 30 доллар, ұзарту үшін де — 30 доллар). Біз визаны ресми сайт арқылы рәсімдедік — бұл әуежайда рәсімдегеннен әлдеқайда оңай әрі жылдам болып шықты. Алайда бұл визамен тұру мерзімі шектеулі болғандықтан, бізге екі рет визаран жасауға тура келді — Куала-Лумпур мен Гонконгке бардық. Қосымша шығын кетсе де, жаңа қалаларды көріп келдік.
Екпелер мен денсаулық
Біз өзімізге жаңа екпелер салдырмадық — соңғысы COVID-19 вакциналары болатын. Ал екі айлық қызымызға сапар алдында ұлттық екпе күнтізбесіне сай екпелер салынды: БЦЖ, В гепатиті, пневмококк инфекциясы және АКДС (Гексаксим препараты — көкжөтел, дифтерия, сіреспе, В гепатиті және полиомиелиттен қорғайды). Біз үшін әсіресе АКДС маңызды деп санадық, себебі халық тығыз қоныстанған Оңтүстік-Шығыс Азияда жұқпалы аурулар қаупі жоғары. Сапар алдында педиатрдан кеңес алдық. Ол бізге арнайы дәрі қобдишасын жинап берді: қызу түсіретін, антигистаминдік дәрілер, антисептиктер, асқазан-ішек жолын реттейтін құралдар және балаға арналған негізгі дәрі-дәрмектер. Бұл жиынтық сапар барысында нағыз көмек болды — бақытымызға орай, денсаулыққа байланысты күрделі мәселелер туындаған жоқ.
Маршрут және баспана
Убудтағы вилламыз, Келики ауылы
Убудтағы күріш алқаптарында күннің батуы
Балидегі вилламызда тамақ пісіру
Біз Бали аралын жұмсақ климаты, дамыған инфрақұрылымы және қолжетімді медицинасы үшін таңдадық. Алғашқы үйіміз Нуса Дуада болды — мұндағы жағажайлар тап-таза, күтімі жақсы және шомылуға өте ыңғайлы. Бұл үйді достарымыз Airbnb арқылы таңдады: айына 1300 доллар тұратын, жеке жуынатын бөлмесі бар бөлме. Бұл кең вилла болатын, ауласында бассейні бар — сәбиі бар отбасылар үшін өте қолайлы. Екінші айда біз Убудтағы оңаша виллаға көштік. Бұл үй күріш алқаптарына қарап тұрды (айына 1000 доллар) — аралдың мәдени жүрегі саналатын, джунгли мен ғибадатханаларға толы өңір, бірақ теңізден алыстау орналасқан. Кейінірек біз тұрғын үйді Facebook-тегі жергілікті топтардан (мысалы, Bali House Apartment Villa for Rent) және достарымыздың кеңесіне жүгініп іздей бастадық. Осылайша, Нуса Дуа маңынан керемет бассейні бар вилланы таптық — жалдау ақысы айына 800 доллар болды. Сингапур, Куала-Лумпур, Гонконг және Сеул сияқты қалаларда уақытша тоқтаған кезде біз Booking арқылы қонақүйлер брондап отырдық — орталықта орналасқан, пікірлері жақсы ұсыныстарды таңдадық.
Ұшу және балақайдың денсаулығы
Гонконг көшелерінде
Эрго рюкзакпен жағажайда серуендеу
Қызымыз нағыз саяхатшы болып шықты! Ол барлық рейсті жақсы көтерді — біз әуе компанияларынан алдын ала балаларға арналған бесікке тапсырыс беріп отырдық (бұл тегін), сондықтан бізді жиі бірінші қатардағы орындарға отырғызатын. Бали климатына бірнеше күнде-ақ үйреніп кетті, бірақ күннен қорғануға ерекше мән бердік: SPF 50+ крем, күнқағар қолшатыр және балаларға арналған күннен қорғайтын көзілдірік басты серіктеріміз болды. Бірақ көзілдірікті қызымыз жиі шешіп тастайтын.
Қызымыз тек еміп жүрді: бөтелке мен арнайы тағам туралы ойламадық әрі біраз ақша да үнемделді. Бақытымызға орай, ешқандай ауыр ауруға шалдықпадық. Бір рет жеңіл суық тиді — бұл, сірә, даладағы ыстық пен кондиционердің салқыны арасындағы температура айырмасынан болса керек. Оның үстіне, Балидің жазы (біздің қыс) ЖРВИ маусымы саналады. Бірақ бәрі тез өтті: қызымыздың жағдайы ертеңіне-ақ жақсарды.
Төрт айға жақындағанда біз алғашқы қосымша тағамдарды енгізе бастадық: жергілікті супермаркеттерден алынған көкөніс, ет және балық пюрелері (сапасы жоғары, бағасы — бір банкісі 1 доллар шамасында) және дүңгіршектерден сатып алынған жаңа піскен жемістер: манго, папайя, мангостин. Жемістердің дәмі тәтті болғаны соншалық, қызымыз жаңа нәрсенің бәрін қуана татып көрді.
Алматыда бізде үлкен арба бар, бірақ сапарға шығар алдында OLX сайтынан 50 мың теңгеге жеңіл арба сатып алдық — оны ұшаққа салонға кіргізуге болады. Бұл ең дұрыс шешімдердің бірі болды: ұшу кезінде де, қалаларды аралау кезінде де көп көмегін тигізді. Бірақ Балиде жаяу жүргіншіге арналған инфрақұрылым әлсіз және жағажайлар құмды болғандықтан, арбаны қолдану жиі қиындық тудырды. Оның орнына эрго-рюкзак нағыз таптырмас құрал болды — ыңғайлы, жеңіл, әрі ыстық ауа райына өте қолайлы. Ал өзімізбен бірге алып барған слинг-шарф чемоданнан шыққан да жоқ — тропиктік климатта бірнеше қабат матаны өзіңе және балаға орау ыңғайсыз екен.
Транспорт және көлік жалдау
Бали — сырт көзге шағын көрінгенімен, шын мәнінде әлдеқайда үлкен арал: көлемі жағынан Алматыдан шамамен 15 есе үлкен. Сондықтан ұзақ уақыт тұру үшін көліксіз өмір сүру мүмкін емес. Көп адам айына 150 долларға скутер жалдайды немесе Gojek қосымшасы арқылы такси мен тамаққа тапсырыс береді. Бірақ сәбиіміз болғандықтан байкты жалдау мәселесін қарастырмадық. Сондықтан жергілікті сервис арқылы айына 350 долларға шағын Honda Brio көлігін жалға алдық (жанармайға айына шамамен 100 доллар). Бұл халықаралық агрегаторларға қарағанда әлдеқайда арзан әрі ыңғайлы болды. Бұл дұрыс шешім екен: балаларға арналған орындығы, кондиционері және күңгірт әйнектері қызымызды ыстықтан жақсы қорғады.
Балиде қозғалыс сол жақта, ал көліктердің рөлі оң жақта орналасқан. Осыған үйрену үшін маған екі аптадай уақыт қажет болды. Жолдар тар, бұрылысы көп және көлік те көп жүреді, сондықтан орташа жылдамдық көбіне 30–40 км/сағ аспайды. Тіпті алыс емес жерге жету үшін де біраз уақыт кететін.
Сапар барысындағы әйелім екеуміздің қарым-қатынасымыз
Баланган жағажайындағы бунгалода
Fu Shou Noodle Club-та дәмді кеспе жеп отырмыз
Тампаксиринг ауылының жанындағы дәстүрлі кафеде таңғы ас
Гонконгта, Цим Ша Цуй ауданы
Бұл сапар біз үшін әрі сынақ, әрі сый болды. Екі айлық сәбиімізбен Балида өмір сүру — мені де, жұбайымды да бір-бірімізді жақсырақ түсінуге үйретті. Біз міндеттерді бөліп алдық: мен көбіне логистикамен, көлік жалдау және сауда-саттықпен айналыстым, ал жұбайым қызымызға күтім жасап, аралды зерттеп, сапарларымызды жоспарлады. Ұзақ жол жүру, кенеттен болған суық тию сияқты күйзелісті сәттерде бір-бірімізге қолдау көрсетуді үйрендік. Бұл жарты жыл қарым-қатынасымызды нығайтып, бір-бірімізге деген сенімді күшейтті.
Қызымызбен қарым-қатынасымыз да ерекше болды. Нуса Дуа жағажайындағы алғашқы күлкілері, мұхитты бойлай шапқылағандағы қуанышы, Убудтағы күріш алқаптарына таңдана қараған көзқарасы — бұлар біздің жүрегімізде мәңгілік естелік болып қалады. Бали тұрғындарының балаларға деген мейірбандығы ерекше — Алматыда осы жылылық жетіспейтін болады. Әрине, қиындықтар да болды: ыстық ауа райы мен жиі көшіп жүру кейде шаршататын. Бірақ біз икемді болуға, күн тәртібін тым қатты жоспарламауға және әр сәттен ләззат алуға тырыстық.
Болашақ саяхатшы ата-аналарға кеңес: сәбиіңізбен саяхаттаудан қорықпаңыздар, бірақ бәрін қысқа сапардан бастаңыздар — бұл балаңыздың жаңа ортаға қалай бейімделетінін түсінуге көмектеседі. Сәбидің барлық екпені алғанына, ал сізде педиатрияны қамтитын сақтандыру бар екеніне көз жеткізіңіз (біз Kupipolis.kz сайтынан сақтандыру жасадық). Дәрі қобдишасы мен жергілікті клиникалардың байланыс нөмірі әрдайым дайын тұрсын.
Сәбимен бірге жарты жыл Балиде тұрып, қанша қаражат жұмсадық?
Батур жанартауының көрінісі бар кафеде таңғы ас
Сеулдегі базарда азық-түлікті тексеру
Бастапқыда біз екі айлық сапарды ғана жоспарлаған едік, бірақ кейін жарты жылға қалып қойдық. Үш адамға — екі ересек пен сәбиге — арналған жалпы бюджетіміз шамамен 22 500 доллар болды. Бұл соманың негізгі бөлігін жинап қойған қаражатымыздан жұмсадық — алты ай ішінде барлық соманы толық жараттық. Бірақ әр жұмсалған доллар осыған тұрарлық: бұл сапардан алған әсеріміз, отбасымыздың нығаюы және жаңа жерлерді көргеніміз — кез келген шығыннан маңыздырақ.
Балидегі сәбиі бар отбасының бір айға кететін шығыны
Санаты | Сомасы, доллар |
|---|---|
Баспана | 1000 |
Көлік жалдау + жанармай | 450 |
Тамақ | 500 |
Кафе және ойын-сауық (экскурсияларды санағанда) | 800 |
Барлығы | 16 500 |
Баспана
Сомасы, доллар
1000
Көлік жалдау + жанармай
Сомасы, доллар
450
Тамақ
Сомасы, доллар
500
Кафе және ойын-сауық (экскурсияларды санағанда)
Сомасы, доллар
800
Барлығы
Сомасы, доллар
16 500
Бір реттік шығындар
Ұшу (Алматыдан Балиге барып-қайту және визарандар) | 3 200 |
|---|---|
Визалар | 540 |
Сақтандыру | 700 |
4 күнге Сингапурде қонақүй жалдау | 550 |
4 күнге Куала-Лумпурде қонақүй жалдау | 400 |
5 күнге Гонконгте қонақүй жалдау | 600 |
7 күнге Сеулде қонақүй жалдау | 600 |
Барлығы | 5 890 |
Визалар
3 200
540
Сақтандыру
3 200
700
4 күнге Сингапурде қонақүй жалдау
3 200
550
4 күнге Куала-Лумпурде қонақүй жалдау
3 200
400
5 күнге Гонконгте қонақүй жалдау
3 200
600
7 күнге Сеулде қонақүй жалдау
3 200
600
Барлығы
3 200
5 890
Сапарымыздың қаржыландырылуы аралас форматта болды. Мен Алматыдағы дүкенімізді қашықтан басқарып көруге тырыстым, бірақ бұл тұрақты жұмыс деуге келмейді — негізінен нақты тапсырмаларды шешумен ғана айналыстым. Ал жұбайым, керісінше, толыққанды қашықтан жұмыс істей алды. Ол — халықаралық компанияда келісімшарттар жөніндегі маман, сондықтан бастығы одан байланыста болуын сұрады. Нәтижесінде, жұбайым күніне шамамен 4 сағат, таңғы 11-ден түскі 15:00-ге дейін жұмыс істеп жүрді. Уақыт белдеулерінің айырмашылығының әсерінен (Бали Алматыдан үш сағатқа алда) бұл кезең күннің ең ыстық уақытына сәйкес келді. Бұл бізге өте ыңғайлы болды: сол уақытта кондиционер қосып, үйде отыратынбыз, ал жұмысы аяқталған соң жағажайға баруға немесе басқа істерімізді тындыруға үлгеретінбіз.
Қорытынды
Әлемге әйгілі Monster House
Будда храмы мен Брахмавихара Арама монастырына бару
Балиде өткен жарты жыл ата-ана болу мен саяхат жайлы түсінігімізді түбегейлі өзгертті. Біз тіпті жаңа туған сәбимен де икемді бола алатынымызды, қиындықтарға төтеп бере алатынымызды түсіндік. Бали — қарама-қайшылықтарға толы арал, әр ауданы оны әртүрлі қырынан ашады. Нуса Дуа бізге отбасыға арналған жайлылық пен тап-таза жағажайлар сыйласа, Убуд джунгли мен храмдар арасындағы тыныштық, мәдениет пен қолөнердің көркем туындыларымен есте қалды, ал Чангу сәнді кафелер мен серфинг рухының еркін энергиясымен шабыттандырды. Батур жанартауының кратеріне жасаған сапарымыз — осы саяхаттағы ең жарқын сәттердің бірі болды.
Балидің отбасылық құндылықтарға негізделген мәдениеті бізге үлкен шабыт сыйлады. Жергілікті тұрғындар балалы отбасыларға ерекше құрметпен қарап, жиі көмектесіп, жылы сөздерімен қолдау білдіріп отырды — бұл өмірімізді әлдеқайда жеңілдетті. Біз ата-ана ретіндегі үрейлерімізге сабырмен қарап, өз күшімізге сене бастадық.
Біз ұққан басты нәрсе: біз ойлағаннан да мықтымыз. Ал отбасы — бұл бір-біріңді қолдау, төзім мен ортақ оқиғалар. Мұндай сапарды қайталағымыз келе ме? Әрине, иә! Тек енді біз бірден 60 күндік виза алар едік, ұзақ мерзімге тұрғын үй жалдап, мүмкін, сапарға Вьетнам секілді тағы бір елді қосар едік.
Жоспарлау — үнем мен тиімділіктің басты кепілі екенін түсіндік. Келесі сапарымызда осыны ескеретін боламыз. Ал қызымыз жаңа саяхаттарға дайын сияқты — біз де келесі шытырман оқиғаны асыға күтіп жүрміз.
