Тбилисиге барып қайттым. Қала маған мүлде ұнаған жоқ

Бұл менің Грузияға алғаш баруым еді. Жұмыс бабымен жолым түскен, бірақ шаруаларымды тез бітірдім де, қаламен жақынырақ танысайын дедім. Бұрын осы елде болған достарымның біраз ақыл-кеңесін тыңдап, Тбилисиді аралауға шықтым. Басты көрнекі орындарды көруге, әйгілі хинкалидің дәмін татуға бір жарым күнім бар еді. Бірақ ештеңе ойымдағыдай болмады. Бірнеше себебін айтайын.

Бірінші себеп: көшедегі хаос

Уақыт жоғалтпайын деп қалада таксимен жүрмек болдым. Бірақ әуежайдан бастап-ақ ойлағаным болған жоқ. Қонақүйге бара жатқанда бұл елде жол ережесін аса көп ешкім елемейтініне көзім жетті. Көлік жүргізушісі көз алдымда жаяу жүргіншіні қағып кете жаздады. Бірақ түк болмағандай тоқтамай кете берді.

Қалада жаяу жүрген де жайсыз екен. Жол бойындағы бейберекет қозғалыс пен жүргізушілердің жаяу жүргіншіні елемейтіні серуенімнің берекесін қашырды. Көшені кесіп өтпес бұрын айналама қайта-қайта қарап, біреу зулап келе жатқан жоқ па деп алаңдаумен болдым. Кейде жолдан өтерде мені қағып кететін көлік жоқ па екен деп жалтақтап қарап жүрдім.

Екінші себеп: қоқыс пен нашар инфрақұрылым

Көшелердің тазалығы да көңіл көншітпеді — айналада қоқыс шашылып жатыр, оны ешкімнің жинайтын түрі де жоқ сияқты. Қалада ит жетектеген адам көп, бірақ олар көшеде бүлдіріп қойған досының артынан жинамайды екен. Сол себепті кейде көшелер миналанған алаңдай көрінеді.

Қысқа сапарымның соңғы нүктесі — аттракциондар паркі бар Мтацминда тауына фуникулёрмен көтерілу болды. Қала биіктен алақандағыдай көрінеді екен. Бірақ инфрақұрылым жағы ақсап тұр: отырғыштар жоқтың қасы, тынығып, панорамаға тамсана қарап отыратын жер жетпейді. Ал таудың екінші бетінде шығыс стиліндегі-мыс жасанды безендірулер ілінген. Онысы қытайлық ойын-сауық саябағына көбірек ұқсап тұр.

Үшінші себеп: тозған ескерткіштер мен асыра бағаланған жерлер 

Ескі қаланың сұлулығына тамсанып, серуендеп жүремін деп ойлап едім. Бірақ шын өмірде мен барған орындар мүлде басқаша боп шықты. Барлық жерге дерлік граффити салынып тасталған, ал тарихи үйлердің халі мүшкіл. Туристік жер ретінде үлкен әлеуеті бар үйлердің әбден қараусыз қалып, тозып кеткені көңіл құлазытады.

Қаланы аралап жүріп елдегі экономикалық ахуал ауыр екенін анық түсіндім: қараусыз қалған ғимарат көп, баспанасыз адам да біраз жүр. Айтпақшы, көлеңке түсіп тұратын санаулы ғана жайлы орынды солар иемденіп алады екен.

Сапарда өзім көруді асыға күткен жер — «Грузия шежіресі» мемориалы еді. Ел тарихы бейнеленген алып мүсіндерден тұратын бұл кешен алыстан қарағанда сондай салтанатты, асқақ көрінеді. Тек жақындай бергенде жағдайы бірден байқалады: тарихи жәдігердің бұрыштары үгітіліп кеткен, тақталары зақымданған — күтімсіз екені көрініп тұр.

Көңілге кірбің ұялатқан тағы бір жайт — жақын маңайда бір де бір қоғамдық дәретхана жоқ екен. Біреулер ағаш арасына кіріп, әжетін өтеп жатқанын өз көзіммен көрдім. Кешенде бағыт көрсеткіш те, тарихты түсіндіретін жазулар да жоқ. Гидсіз келген шетелдік бұл мүсіндердің мәнін, оларды қалай тамашалаған дұрыс екенін түсінбей қайтуы әбден мүмкін.

Мемориалды аралап болған соң, жақын маңдағы көлге бардым. Бірақ ол да оңайға соқпады — көлге апарар төте жол жоқ екен, амалсыз айналма соқпақ іздеуге тура келді.

Соңғы барған орындарымның бірі — Fabrika болды. Бұл танымал орынды көп адам ұсынып еді. Мен күндіз адам аз кезде барғандықтан болар, достарым айтқан сондай бір ерекше атмосфераны сезіне алмадым. Үстелдер кірден жабысқақ, аумақтағы дәмханаларда бағалар тым жоғары, ал дүкендерінен грузин колоритін байқамадым: онда сатылып жатқан нәрсенің бәрін мен Алматыдан не онлайн-дүкеннен-ақ тапсырыспен алдыра аламын.

Төртінші себеп: тамағы таңғалдырмады

Мен сөйлескен адамдардың бәрі жергілікті асхананы, әсіресе, хинкали мен үй шарабын аузының суы құрып мақтаған. Сондықтан тамақ мәселесіне келгенде аса мұқият болдым: дәмхананы асықпай іздеп, Google Maps-тағы рейтингіге назар аударып, бағасы төрт жұлдыздан төмен жерлерді мүлдем қарастырған жоқпын.

Алайда тізімдегі алғашқы екі мейрамханада тосын жағдай болды: іште бос орындар болғанымен, жалғыз келдің деп мені отырғызудан бас тартты.

Тамағы, расымен, дәмді, бірақ таңғаларлық ештеңе жоқ. Пах, шіркін дейтіндей болмады. Алматыдағы грузин мейрамханаларынан айтарлықтай айырмашылық сезбедім. Баға жағы да ұқсас екен.

Жалпы алғанда, Грузияны арзан ел деуге келмейді. Тамақ, такси мен дүкендегі тауарлардың бағасы Алматымен шамалас деуге болады.

Бесінші себеп: түсінісу қиын 

Жергілікті халықпен түсінісу маған оңайға соққан жоқ. Қазіргі геосаяси жағдайға байланысты көбіне ағылшынша сөйлеуге тырыстым. Алайда көпшілік ағылшын тілін мүлдем білмейді не санаулы сөзді ғана түсінеді. Кейде орысшаға көшуге тура келді, бірақ сонда да мені не түсінбейді, не әңгімеміз жараспай жатады. 

Бұл сапардан ұққаным

Көргенімді қорытындыласам, Грузиядан тым көп нәрсе күтпеген жөн екен. Кез келген ел сияқты, оның да көп кемшілігі мен әттеген-айы бар. Маған бұл елдің екіұдай әсер қалдырғаны да содан сияқты. 

Менің Тбилисиге көңілім толмағанын естіген біраз танысым: «Сен бұл елді түсінбегенсің ғой. Грузияға достарыңмен бірге бару керек — бар аралап, шарап ішу керек қой» деді. Сөздерінің жаны бар да шығар. Бірақ мен қаланы жалғыз аралағанды жақсы көретін адаммын: серуендеп, қыдырып, ұсақ-түйектің бәріне үңіліп, қабырғалардағы жазуларды оқып жүргенді ұнатамын. Осы тұрғыдан Тбилиси мені баурай алмады. Соған қарамастан, мен Грузияға да, Тбилисиге де тағы бір мүмкіндік берсем деймін. Басқа бағытпен, өзгеше көңіл-күймен және басқа үмітпен келсем, бәлкім, ойым өзгерер.