Автокөлікпен елді шарлау: сапарға қалай дайындалу керек?

Кез келген жерді аралағанда жеке автокөлікпен жолға шығып кету өте қолайлы. Қалаған кезде тоқтап, демалып, айналаңдағы көздің жауын алатын кереметке тамсанып, жаңа жерлерді тамашалағанға не жетсін?! Автокөлікпен Қазақстан бойынша саяхатқа шығу қиын шешім секілді көрінсе де, қолыңыздан келері сөзсіз. Сондықтан біз маңызды кеңестерді тізіп, қалай саяхатқа тиімді түрде дайындалуға болатынын айтып береміз.

Әңгіме-дүкен құрмадық па? Әлеуметтік желілерімізде көп кеңес пен түрлі құпия бар

Telegram

Instagram

Автокөлікпен саяхаттаудың артықшылықтары

Баянауыл

Автокөлікпен саяхатқа шығу туралы ой туса, біздің жолдардың жағдайы еске түсіп, қорқынышты болуы мүмкін. Бірақ бұл ойдың да жағымды тұстары бар.

Біріншіден, пойыздағы «курица-гриль» мен «колбасаның» иісін ұнатпасаңыз, қасыңызда танымайтын адамдармен саяхаттағыңыз келмесе, өзіңіздің көлігіңізбен саяхатқа шығу — ең жақсы идея. Өз музыкаңызды тыңдап, асықпай саяхаттайсыз. Автокөлікпен саяхатқа шығу деген — өз жеке кеңістігіңнің болуы. Қоғамдық көлікке қарағанда жеке көлік жайлылығыңызды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Былайша айтқанда, өз вайбыңызбен саяхаттау керемет қой!

Екіншісі — еркіндік пен икемділік. Автокөлікпен саяхаттау кезінде сіз өз уақытыңыздың иесісіз. Қайда тоқтау, қанша уақыт болу — барлығы өз еркіңізде. Ұнап қалған жерге бірнеше күн қалуға да болады. Автобус пен пойыздан қалып қаламын деп үрейленбей, бір стрестен құтыласыз. Батырхан Шөкеновтің «Сағым дүние-ай» әнін қосып қойып, жолға шыққан керемет сезім ғой!

Одан басқа артықшылығы — адам көзі түспеген, «инстаграмдық» емес жерлерді көресіз. Туристік автобустар немесе пойыздар өтпейтін ауылдар мен табиғи көріністерге көлікпен оңай жетуге болады. Көпшілікке беймәлім шынайы Қазақстанды көресіз. Әлемдегі жер аумағы бойынша тоғызыншы орындағы мемлекетке өз саяхатшыларына көрсетер қызығы мол.

Кемшіліктері туралы айтсақ

Кемшіліктері туралы айтсақ, біріншіден, автокөлік жолдарының жағдайы. Соңғы жылдары қалалар арасындағы трассалардың жағдайы жақсарып келе жатқанымен, әлі де жолдардың сапасын арттыру артық етпес. Бұл бір өзіндік «русская рулетка» іспетті: егер де бұрын жүрмеген маршрутты таңдасаңыз, қай жерде жолдың қандай екенін алдын ала біліп алу қиын. Әсіресе шалғай ауылдар мен табиғи аймақтарға баратын жолдарда мұқият болу керек. Жүргізушілердің «Жағдайы жақсы тас жолдар рейтингінде» Қарағанды-Астана-Бурабай және Астана-Павлодар тас жолдары көш бастап тұрса, Алматы-Балқаш және Астана- Алматы тас жолдары бұл рейтингтің төменгі жағында.

Екіншіден, шаршау мен жауапкершілік. Көлік жүргізу үлкен жауапкершілік пен физикалық күшті талап етеді. Ұзақ жолдарда демалмай жүру алғаш рет жолға шығып бара жатқандар үшін қиын. Қасыңызда бірге барар адам жоқ болса, өзіңізді жалғыз сезінуіңіз мүмкін. Сондықтан алыс жолға шыққанда серіктес болатын жан табылса керемет, ал егер ол көлік тізгінін ұстай алатын болса, нұр үстіне нұр болады! Кезек-кезек көлікті айдап отырып, демалып, діттеген жерге тезірек жетесіздер.  

Үшіншіден, автокөлікпен саяхатқа шығу қалтаға ауыр соғуы мүмкін — алдын ала барлық шығынды санап алу керек. Бәріміз білетіндей, жолдың бойындағы дүкендер мен қонақүйлер бағасы да орта бағадан қымбаттау тұрады. Одан бөлек, бензин бағасы, көлік жөндеу шығындары немесе төтенше жағдайлар (дөңгелек жарылуы, май ауыстыру) қосымша шығынға алып келуі мүмкін. Оқырмандардың айтуы бойынша, Астана-Балқаш-Алматы бағытымен екі адамға арналған жеті күндік саяхат шамамен 240—270 мың теңгеге шығуы мүмкін.

• Бензин — 24 мың теңге;
• тұру — 90 мың теңге (жол бойы тоқтамай, тек ірі қалаларда тоқтап отырса);
• тамақтану — 84 мың теңге;
• күтпеген шығындар — өзіңізге байланысты, шамамен 50 мың теңге.

Ескерту: Саяхат кезеңі жазда өзінің шарықтау шегіне жетеді. Сондықтан жоғарыда кететін шығымның болжамды бағасы көрсетілген.

Саяхатқа дейін не істеу керек

Ақтау

Маршрутыңызды алдын ала жоспарлаңыз

Саяхатқа шықпас бұрын сіздің ең алғашқы тапсырмаңыз — маршрутты белгілеу. А нүктесінен Б нүктесіне қалай және қай жолдармен жетуге болатынын біліп алыңыз. Жолыңыз түсіп, бұрындары жолға шығып көрген достарыңыз не болмаса таныстарыңыз болса солардан егжей-тегжейін сұрап алыңыз. Алдымен қай қалалар мен табиғи орындарға барғыңыз келетінін анықтаңыз. Еліміздегі көрікті жерлердің қатарында Балқаш көлі, Шарын шатқалы, Қайыңды мен Көлсай көлдері, Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Ясауи кесенесі, Бурабай табиғи аймағы, Батыстағы Бозжыра секілді жерлер бар. 

Google Maps немесе 2GIS секілді қосымшалар арқылы арақашықтықты есептеп, жол бойында қайда тоқтайтыныңызды белгілеп қойыңыз.

Көлігіңіздің жағдайын тексеріңіз

Сапарға шығар алдында міндетті түрде техникалық тексерістен өту керек. Темір тұлпарыңыздың жағдайына деген сеніміңіз мықты болса да, сақтықта қорлық жоқ екенін ұмытпаңыз. Көліктің бөліктеріне ерекше мән беріңіз, дөңгелектердің жағдайына (міндетті түрде қосалқы дөңгелекті ұмытпаңыз!) назар аударыңыз. Көліктің майы мен сұйықтықтар деңгейі, тежеу жүйесі, шыны тазалағыштар мен жарық шамдарын да бір тексеріп шыққан жөн. Сонымен бірге домкрат, алғашқы көмек қобдишасы, өрт сөндіргіш және құрал-саймандар жиынтығын алып жүрген дұрыс.

Техникалық тексеріс тізімі:

• Май деңгейі (қозғалтқыштың майы)
• Салқындатқыш сұйықтық (антифриз)
• Тежегіш сұйықтығы
• Шыны тазалағыш сұйықтығы
• Аккумулятор жағдайы (қуаты, коррозия бар-жоғы)
• Дөңгелектердің жағдайы (қысым)
• Қосалқы дөңгелектің жарамдылығы
• Тежегіш жүйесі (аяқ, қол тежегіші)
• Барлық жарық шамының жұмыс істеуі (фаралар, бұрылу, тежегіш сигналдары)
• Желдеткіштің жұмыс істеуі
• Әйнек тазалағыштар мен ысқыштардың жағдайы
• Сигнализация және қауіпсіздік жүйесі

Саяхатқа алып шығу керек құралдар тізімі:

• Домкрат
• Қосалқы дөңгелек
• Алғашқы көмек қобдишасы
• Канистр (бензинге арналған, әсіресе ұзақ жолда)
• Өрт сөндіргіш (барлық көлікте болуы керек)
• Құрал-саймандар жиынтығы (қысқаш, кілттер, бұрағыш т.б.)
• Тросс
• Авариялық үшбұрыш белгісі
• Қолшам (қосымша батареяларымен бірге)
• Жол картасы немесе офлайн GPS
• Қуаттағыштар
• Қолғап пен шүберек (техникалық жұмыстар үшін)

Өзіңізбен бірге жолға қажетті заттарды алыңыз

Кей өңірлерде бензин бекеттері мен дүкендер сирек кездеседі. Кездескеннің өзінде, ол жердегі тауарлардың бағасы қаладағы орта бағадан жоғары болуы мүмкін. Суға толы бөтелкелерді, жеңіл тағамдарды, зарядталған power bank, оффлайн картаны (интернет болмауы мүмкін аймақтар үшін) алып жүріңіз.

Жолға қажетті заттар:

• Су құйылған бөтелкелер (әр адамға кемінде 1,5-2 литр);
• Жеңіл тағамдар, тіскебасарлар (снэктер, жаңғақ, бутербродтар);
• Оффлайн карта немесе жүктелген навигация қосымшасы;
• Қолма-қол ақша;
• Дәретхана қағазы;
• Сулықтар;
• Антисептик;
• Тіс щеткасы мен паста;
• Қол сабыны немесе гигиеналық құралдар;
• Қоқыс пакеттері;
• Күннен қорғайтын көзілдірік және крем;
• Жеңіл көрпе немесе жамылғы;
• Шағын жастық (қалауыңыз бойынша).

Қайда түнейтініңізді анықтап алыңыз

Жолға шыққанда, қай жерде түнейтіңізді алдын ала шешіп алған жөн. Жолда досыңыздың не туысыңыздың үйіне соға кетсеңіз, жақсы әңгіме-дүкен де құрарсыз. Қазақтың туысы мен танысы бітпес — ірі қалалардан алыс болсаңыз, өзіңіздің аға-әпкелеріңіздің не достарыңыздың үйінде тоқтау ұтымды болар. Ал егер ірі қалаларда тоқсаңыз, қонақүйлерді де таңдасаңыздар болады.

Сапар барысында ірі қалаларда тоқтайтын болсаңыз, қонақүйді онлайн брондау — ең ыңғайлы нұсқа. Мұндай жағдайда сіз нақты мекенжайды, бағасын және жағдайын алдын ала көріп, уайымсыз жолға шыға аласыз.

Ал шағын қалалар мен ауылдық елдімекендерде Booking секілді платформаларда ұсыныс аз болуы мүмкін немесе кейде мүлде болмайды. Ондай кезде 2GIS қосымшасы немесе Instagram арқылы іздеу анағұрлым сенімді — тікелей қонақ үй иесіне хабарласып, нақты ақпарат ала аласыз, қажет болса саудаласу мүмкіндігі де бар. Сонымен қатар, жолда келе жатқанда уақыт жағынан үлгермейтініңізді түсінсеңіз, алдын ала ескертіп, броньді ыңғайлап алу жеңіл.

Саяхат кезіндегі дайын болу керек жайттар

Ассы үстірті

Жолдағы дәретханалар. Шыны керек, кейбір жолдарда дәретханалар жоқтың қасы. Болғанның өзінде жағдайы нашар болуы мүмкін. Сондықтан биологиялық үдерісті қамтамасыз ету үшін, біріншіден, іштей бәріне дайын болыңыздар. Екіншіден, жеке бас гигиенасы заттарын ұмытпаңыз! Жоғарыдағы чек-листе атап өттік.

Жолдың жағдайы. Жоғарыда атап өтсек де, тағы да еске саламыз — трассалардың жағдайы нашар болуы мүмкін. Бара жатқан маршрутпен бұрын жолға шыққан жолаушылардан егжей-тегжейін сұрастырыңыздар. 

Ауа райы. Егер жазда алыс жолға шықсаңыздар, таңғы салқынмен шығып кеткен ыңғайлы. Қыста жолға шығу қауіпті болуы мүмкін — қар жауып, қатты суық түсіп жатады.

Көлік сынып қалуы мүмкін. Мұндай кезде көлікті қауіпсіз жерге (жол жиегіне немесе тұраққа) тоқтатыңыз. Авариялық үшбұрышты орнатыңыз, жолаушыларды көліктен шығарып, қауіпсіз аймаққа көшіріңіз (егер жолдың бойы тар болса).

Егер сізде арнайы құрал-саймандар болса, көліктің негізгі жүйелерін тексеріп көріңіз (мәселен, бензин жоқ па, дөңгелек жарылған ба). Ал егер ақауды өз бетіңізбен жөндей алмасаңыз, жолда көмек көрсету қызметін немесе жақын маңдағы көлік жөндеу шеберханасын іздеңіз.

Егер мобильді интернет немесе байланыс бар болса, жол полициясына немесе арнайы қызметтерге хабарласыңыз. 

Саяхат кезінде не істеу керек?

Жол ережелерін бұзбаңыз. Әрине, жол тәртібіне бағынуыңыз керек. Бұны барлық жүргізуші есте сақтауы қажет. Қазір тас жолдарының көбінде бақылау камералары бар. Ол болмаса да, жол сақшылары жылдамдық нормаларын қадағалайды. Сондықтан бақылаушы ешкім жоқ екен деп, жылдамдықты асырып, жол ережелерін бұзбаңыз. 

Қатты шаршасаңыз көлік тізгінін ұстамаңыз. Бұл ақпарат та айдай анық болар, бірақ естеріңізге салып өткен дұрыс — шаршасаңыз, алыс жолға шықпаңыз. Жол одан сайын шаршатады.

Табиғатты аялаңыз. Керемет табиғат көріністері тек суретке түсіру үшін қажет емес, ол болашақ ұрпаққа аманат. Қазақстан ішінде саяхаттағанда адам аяғы баспаған жерлерді көретініңіз сөзсіз. Сондықтан міндетті түрде қоқысты жинап жүріңіз, өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтаңыз. Қорғалатын аумақтарда арнайы жолдан шықпаңыз.
Қоқысты көрінген жерге тастамай, өзіңізбен бірге алып жүріңіз!

Саяхаттан кейін не істеу керек?

Астана

Ұзақ жол — темір тұлпарыңыз үшін ауыр сынақ. Сондықтан мына нәрселерге назар аударыңыз:

1. Көлік майын тексеру. Жол барысында қозғалтқыш майы азайған немесе ластанған болуы мүмкін. Қажет болса ауыстыру керек.
2. Сұйықтықтар деңгейі. Салқындатқыш, тежеу жүйесінің сұйықтығы, шыны жуу сұйықтығы сияқты компоненттерді тексеріңіз.
3. Дөңгелектердің қысымы мен тозуы. Ұзақ жолдан кейін дөңгелек қысымының өзгеруі немесе тозуы байқалуы мүмкін.
4. Тежеу жүйесін тыңдау. Тежегіштерден бөтен дыбыс шықса немесе тиімділігі төмендесе, сервиске жүгінген дұрыс. 
5. Шаң мен кірден тазарту. Көлікті ішкі және сыртқы жағынан жуу — әрі таза жүру үшін, әрі коррозиядан сақтау үшін маңызды.
6. Жарық шамдары. Кейде ұзақ жолда шамдардың біреуі жанып кетуі мүмкін.
7. Құрал-саймандар мен жедел жәрдем қобдишасын тексеру. Пайдаланылған немесе жетіспейтін заттарды қайта толықтырыңыз.

Қорытынды

Автокөлікпен жолға шығу — керемет естелік. Қазақстанның кең даласы, биік таулары мен таза көлдері сізді күтіп тұр. Бастысы — дұрыс жоспар құру, жақсылап дайындалу және аман-есен жолға шығу.

Ал егер мұндай саяхатқа дайын болмасаңыз, біздің сайттан арзан ұшақ билеттерін сатып алу оңай екенінін тағы бір рет еске саламыз.