Бішкекті аралау: тарихи және көрікті жерлері мен жергілікті тұрғынның гастрогиді
Қырғызстанның астанасына туралы үлкен әрі пайдалы жолнұсқа.
Сәлем, менің атым Жанар және өмірімнің көп бөлігі Бішкекте өтті. Осы уақыт ішінде бір нәрсені анық түсіндім: бұл қаланың ерекшелігі — бір мезетте әрі үлкен, әрі шағын болып сезілуі. Қала ортасында кофе ішіп отырсаң, небәрі жиырма минуттан кейін тауға шығып таза ауада демалып жүресің.
Бішкек — жайлылық, аздап бейберекет тіршілік және үйдегідей жылылықтың қосындысы. Бұл қаланы түсіну үшін пафосқа толы экскурсиялар қажет емес. Егер сіз Бішкекке екі-үш күнге келсеңіз немесе ұзақ демалыс жоспарлап жүрсеңіз, бұл гид сізге арналады. Қызық жерлерді қалай табуға болатынын, ең дәмді бешбармақты қайдан жеуге болатынын және қаланың қарбаласынан қашып, ақбас шыңдарды көре алатын орындарды айтып беремін.
Бішкекке барар алдында не білген жөн?
Маршрутты құрастыруға кіріспес бұрын, ең негізгі мәселелерді анықтап алайық. Бішкек — қазақстандықтар үшін өте қолайлы қала: менталитет те, тіл де ұқсас, мұнда жұрттың көбі орысша сөйлейді, ал сервис жиі күткеннен де жақсы болып шығады.
Қазақстаннан қалай жетуге болады?
Ең жылдам жол — ұшақ. Алматыдан ұшу бар болғаны 50 минутқа созылады, Астанадан — шамамен 2 сағат. «Манас» әуежайы қаладан 25 шақырым жерде орналасқан. Көптеген алматылық «Қордай» шекара бекеті арқылы көлікпен немесе автобуспен баруды жөн көреді. Бұл шамамен 4–5 сағатты алады. Жол жақсы, бірақ мереке күндері шекарада кезек болуы мүмкін. Алматыдағы «Сайран» автовокзалынан тұрақты түрде маршруттар мен автобустар қатынайды — көрші астанаға барудың ең үнемді тәсілі.
Қырғызстанға кіруге виза қажет пе?
Қазақстан, Ресей және ТМД-ның көптеген елінің азаматтарына виза керек емес. Елге жеке куәлікпен немесе паспортпен кіре аласыз. Тіркеусіз 30 күнге дейін тұруға рұқсат.
Елдегі валюта
Ұлттық валюта — қырғыз сомы. Оның теңгеге шаққандағы бағамы әдетте тұрақты (шамамен 1 сом = 5,8 теңге). Барарда доллар алған дұрыс немесе сомды банкоматтан шешіп алған ыңғайлы. Қала орталығында, әсіресе Абдрахманов пен Московская көшелерінің қиылысында, айырбастау пункттері өте көп. Visa мен Mastercard карталары супермаркеттер мен мейрамханаларда қабылданады, бірақ такси, базарлар мен шағын дүкендер үшін міндетті түрде қолма-қол ақша қажет.
Бішкекте қайда баруға болады: басты көрікті орындар
Ұлттық тарихи музей
Ішінде
Экспонаттар
Опера және балет театры
Еркіндік бульвары
Алдымен қаланың негізгі жерлерінен бастайық — олар Бішкек пен жалпы Қырғызстанды жақсырақ тануға көмектеседі.
Ұлттық тарихи музей
Таныстықты бастауға ең дұрыс жер. Мұнда бәрі бар: көне ескерткіштерден бастап қазіргі заманның тарихына дейін. Ешқандай жалықтыратын ақпарат жоқ — тек нақты деректер мен көшпенділер мәдениетіне терең бойлау. Кіру билеті 200 сом тұрады (шамамен 1200 теңге) — таңғы капучинодан арзан, бірақ әсері әлдеқайда көп.
Опера және балет театры
Бұл жерге тек ғимараттың өзіне бола соғудың өзі жеткілікті — интерьері өте әсем. Егер афишада болса, «Щелкунчикке» немесе симфониялық концертке билет алыңыз. Театрдан кейін Панфилов паркіне қарай жүре беріңіз. Мұнда елдегі ең үлкен шолу дөңгелегі тұр. Кеңес: дөңгелекке күн батар шақта мінген дұрыс — қаланың көрінісі сол кезде ерекше әдемі болады.
Энергияңызды шығарғыңыз келсе, Skypark Baytik-ке барыңыз. Бұл — ойын-сауықтың сан түрі жиналған үлкен кешен: VR аймақтар, балалар алаңдары, экстремалды аттракциондар, аквапарк. Кіру тегін, өзіңіз мінетін ойындарға ғана төлейсіз.
Еркіндік бульвары
Қаладағы ең танымал серуен орны. Бәрі қарапайым: дәмді кофені қолыңызға алып, жаймен серуендеңіз. Сол жақта — шахматқа шындап берілген қариялар, оң жақта — кезінде Шыңғыс Айтматов пен Роза Отунбаева тұрған кеңестік үйлер. Оңтүстікке қарай жүре берсеңіз, Теміржол вокзалына шығасыз. Есте сақтап қойыңыз: әйгілі Балықшы бағытына жүретін көркем пойыз дәл осы жерден аттанады.
Ош базары
Бішкекке келіп, Ош базарына соқпау — үлкен қателік. Дәмдеуіштердің иісі араласқан даңғаза, қимас-қызыққа толы әлем: таудай кептірілген жемістер, ыстық шелпектер, киізден жасалған бұйымдар, ұлттық аспаптар — бәрі осында. Маңызды жайт: базар жақында қаладан тыс жерге көшіріледі. Яғни дәл қазір оның орталықтағы шынайы қалпын көруге соңғы мүмкіндік бар.
Айтиев атындағы Ұлттық көркемсурет музейі
Өнерді сүйетін жандар үшін тамаша мекен. Музейде кең көлемді коллекция бар: кеңес авангарды, қырғыз суретшілерінің туындылары, киізден жасалған бұйымдар. Ғимараттың өзі — кеңестік модернизмнің айқын үлгісі. Мұнда жиі заманауи көрмелер, қолөнершілер жәрмеңкелері, түрлі фестивальдер өткізіледі.
Имам Сарахси атындағы Орталық мешіт
Жуырда ғана ашылды. Бұл — Орталық Азиядағы ең үлкен мешіттердің бірі, османдық үлгіде салынған. Ақ мәрмәр, 70 метрлік минареттер, үлкен күмбез — бәрі Ыстанбұлдағы Көк мешітті еске салады. Дресс-кодты сақтап, ішіне де кіре аласыз: ғимараттың масштабы мен өрнектерін, кілемдерінің сәнін өз көзіңізбен көрген әсерлі. Мұндағы тыныштық пен рухани атмосфера ерекше сезіледі.
Бішкектің гастрономиялық гиді
Бішкекте аш қалу мүмкін емес, ал не жейтініңді таңдай алмай, абдырап қалу — оп-оңай. Уақытыңызды жоғалтпас үшін, жергілікті тұрғындар тек тамақтануға емес, нақты гастрономиялық ләззат алуға баратын орындарды жинап қойдым.
Ең дәмді бешбармақ пен жылқы етінен жасалған бургерлер
«Кыргыз Сонундук»
Navat
«Кекеев»
Нағыз классика. Тәуекелге бармай, ұлттық дәмнен бастаймын десеңіз — жолыңыз Navat-қа түссін. Қалада бірнеше филиалы бар, әрі қайсысына барсаңыз да, бірдей деңгей: дәмді палау, бабымен жасалған бешбармақ, қызметі де түсінікті, жайлы. Жергілікті тағамдармен танысудың ең сенімді амалы.
Қаланың қақ ортасында — ауылдағыдай түскі ас. Сыртынан қарағанда «Апамдын каттамасы» көзге көп түсе қоймайды. Ал ішіне кірсеңіз — дәл әжеңіздің ауылына өтіп кеткендей күй кешесіз. Нағыз киіз үй, тыныш атмосфера, ал дастарқанда — ыстық каттама мен қою қаймақ. Бір сәт тыныстап, дәмді тамақтанып, тауға бармай-ақ керемет суретке түсіретін жер.
Қымыз және нео-этно көңіл күйі. Bugu мейрамханасы — дәстүрге жаңа қырынан қараудың үлгісі. Іші — заманауи этно-стиль, көп адамға арналған бөлек бөлмелер, ал басты қызығы — қымыздың жеті түрі. Қонақтарға арналған ойын да бар: дәмдерді дәл тапсаңыз, жеңілдік аласыз, кейде тіпті есеп толық жабылады. Көңілді де, қарны аш адамдарға таптырмас орын.
Жылдам, арзан, үйдегідей. «Вкус Востока» — жергілікті жұрт жақсы білетін асханалар желісі. Ешқандай пафос жоқ, есесіне бағасы қолжетімді, порциясы тойымды. Лағман не палау алыңыз — қателеспейсіз. Орталықта көп шығындалмай, тойып алғыңыз келгенде мінсіз таңдау.
Нағыз етсүйерлерге арналған мекен. Етті жақсы көрсеңіз, «Кекеев» атауын есте сақтаңыз. Мұндағы басты ерекшелік — ұзақ уақыт пісірілген, өздігінен талшықтанып түсетін ет. Пулд-порк стиліндегі сиыр етінен жасалған бургерлер, стейктер, қабырғалар — ет жейтіндердің арманындағы меню. Жол-жөнекей алып кететін нүктелері де, ағаш кабинкалары бар жайлы залдары да бар.
Қырғыз фастфудының жаңа деңгейі. ЦУМ мен Asia Mall-дан «Кыргыз Сонундук» корнерлерін іздеңіз. Олар көшедегі жеңіл тағамдарға жаңаша көзбен қарап, «шам-шум» деп аталатын ерекше сэндвич ойлап тапқан: котлеттің орнына стейк, шұжық, қуырдақ немесе бұқтырып пісірілген ет салынады. Ішуге не аламыз? Міндетті түрде талқан қосылған этно-кофе не ысык курут байқап көріңіз. Бұл — фуд-корт мейрамханадан да асып түсетін сирек жағдайлардың бірі.
Бішкектегі Азия дәмі: том-ямнан бастап жапон тәртібіне дейін
Furusato
Moreman
Бешбармақтан біраз шаршап, ащы не балғын теңіз өнімдерін қалап тұрсаңыз — екі ұсынысым бар.
Moreman. Бұл жерге том-ям мен ролл үшін барады. Ас мәзірі бірсарынды емес: мангомен, салат жапырағымен немесе ақсерке қосып жасалған ерекше үйлесімдерді көріңіз. Тағы бір артықшылығы — салқын, дәмі керемет лимонадтар. Бағасы да қалтаға қонымды, сондықтан қалағаныңызды ала беруге болады — өкінбейсіз.
Furusato. Шынайы жапон дәмін іздеген жандарға арналған орын. Мұнда Жапониядан келген шеф жұмыс істейді, ал рамен дәл «Нарутодағыдай». Сыртынан қарапайым көрінгенімен, ішіне кірсеңіз — Токиоға тап болғандай әсер сыйлайды. Бірақ бір маңызды ереже бар: жапондық тәртіп қатаң сақталады. Видеоға түсіруге тыйым салынады (жеке кеңістікке құрмет!), ал орынды алдын ала брондаған дұрыс. Бағалары орташадан жоғары, бірақ алған әсеріне толық лайық.
Авторлық жобалар: «икеалық» ет түйірлері мен май қосылған кофе
«Көлөкө»
«Макаронная лавка»
Бішкекте ерекше, өз идеясы мен қолтаңбасы сезілетін орындар жеткілікті.
«Макаронная лавка» — өңірдегі ең танымал кондитерлердің бірі Сабина Темиралиеваның жобасы. Көпшілік мұнда аты аңызға айналған макарон үшін келеді, бірақ мәзір тосынсыйға толы. Қызылжидек тұздығымен берілетін ет түйірлері (Икеяға сәлем!) және өте дәмді бургерлер бар. Алдымен жақсылап тамақтанып, артынша қаладағы ең үздік десертпен нүкте қойғысы келетіндерге таптырмайтын жер.
«Көлөкө» — бұл кофехананы қырғыздың танымал әншісі Руслан Айдар ашқан (және ол жиі осында өзі отырады). Оның ерекшелігі — кофе мәдениетін ұлттық өнімдермен шебер тоғыстыратыны. Таңғы ас мәзірінде шұжық пен бауырсақ бар, ал сусындарға бозо, курут, тіпті сары май қосады. Ерекше естіле ме? Шынымен солай. Мұндай латтені басқа жерден таппайсыз.
Қайдан сусын алып, қайда жұмыс істеуге болады?
White Night
White Night
Сол жердегі витаминді шоттар
Giraffe, Kulikov, Бублик. Қолға бір стакан кофе ұстап, қала аралауға шыққыңыз келсе — осы желілердің кез келгені жарайды. Орталықта нүктелері көп, кофесі дәмді, жолай жеңіл тамақтанып алуға да болады.
Flask. Ал егер сіз дәннің сорты мен қуыру деңгейін сұрап жүретін нағыз кофеман болсаңыз — бағытыңыз осы жер. Жергілікті кофе сүйер қауым астанадағы ең жақсы кофе дәл осында дайындалады деп санайды.
Ноутбукпен жайлы отырып жұмыс істегіңіз келсе:
- White Night: жарық, кең, тынысы жеңіл орын. Мәзірінде дұрыс тамақтануға арналған тағамдар мен миға қуат беретін витаминді шоттар бар.
- Espresso Lab: мұнда бәрі жұмыс процесіне бейімделген: толыққанды коворкинг-аймақтар, жылдам интернет және энергияны қалпына келтіретін тәттілер бар.
Түнгі өмір: ішімдік алып, таңға дейін би билеу
Кино бар
Ачык Бар
Riad
No Name
Түнде Бішкектегі өмір қайнай түседі. Таудан түскен соң да, ұзақ серуеннен кейін де әлі күш-қуатыңыз қалса — түнді шын мәнінде қызықты өткізуге болатын мекендер картасы осында.
No Name. Экспаттар, туристер, жергілікті жастардың бәрі араласатын ең қайнаған нүкте. Әркез қозғалыс, әркез музыка, тоқтамайтын көңіл күй. Күтпеген артықшылық: ас мәзірі де өте мықты. Спринг-ролл мен тауық қосылған қуырылған күріш — міндетті түрде алыңыз. Бармендер ашық-жарқын, көңіл күйіңізге қарай қандай коктейль керек екенін өздері-ақ табады.
«Кино бар» және «Двор». Вайбы ұқсас екі орын: бейсенбі мен жұмада мұнда жанды музыка ойнайды, билемей тұру мүмкін емес. Қалың жұртпен бірге сүйікті әндерді қосылып айтып, жаңа достар табуға тамаша жағдай.
«Общество». Үлкен рейвтерді артта қалдырып, жай ғана достармен отыруды қалайтындарға арналған. Жазғы террасасы кең, бірнеше залы бар, ал коктейльдері шебер жасалған. Мұнда ешкім асықпайды, уақыт баяу ағады.
«Ачык Бар». Мұнда тамақ ішу үшін келмейді — әдемі жасалған авторлық коктейльдер үшін келеді. Мекеменің басты хиты — «Слёзы твоих бывших» коктейлі. Жеңіл, дәмі нәзік, ал атауы сториске өзі сұранып тұр.
Choco’s — бірнеше буынды біріктіріп тұрған нағыз аңыз-бар. Мұнда бәрі табылады: толық ас мәзірі, құйылмалы сыра, авторлық коктейльдер. Не қалайтыныңызды білмей тұрсаңыз — «Чокосқа» барыңыз, бәрі сол жерде шешіледі.
Riders. Аптап ыстықта — маствизит. Бар су жағасында орналасқан. Ерекшелігі: дәл қасында вейкборд станциясы жұмыс істейді. Бір коктейль алып, басқалардың сырғанағанын тамашалауға болады немесе батыл болсаңыз, өзіңіз де тақтаға тұрып көріңіз.
Riad. Менің фаворитім. Ішіне кірген сәтте Марракешке өтесіз: жұмсақ жарық, өрнектер, хош иіс — бәрі бірдей үйлесім тапқан. Тағамдары да дәді: хумус пен тауық қосылған питандан міндетті түрде ауыз тиіңіз. Ал коктейльдері — қаладағы ең үздіктердің қатарында, әрқайсысы кішкентай өнер туындысы секілді. Қонақ көп болғандықтан, алдын ала орын брондаған дұрыс.
Бішкектің шет жағында қандай қызық бар?
Қала шаршатқанда, ал уақыт тапшы кезде — дайын «эвакуация жоспары».
Бір-екі сағатқа шығып келу
Қала сыртына ұзақ жол жүргіңіз келмесе, Ала-Арча жаққа бұрыңыз. Кашка-Суу мен Таш-Добо ауылдарының маңында форель өсіретін ондаған шаруашылық бар («Форель в Кашка-Суу», «Таймень Fish» сияқты жазуларды іздеңіз). Бәрі өте қарапайым: барасыз, ұнаған балықты таңдайсыз, ал сіз отырғанша оны көмірде немесе майға қуырып береді. Таудың салқын өзенінің жағасында отырып, жаңа піскен балық жейсіз — қаладағы қарбаласты лезде ұмыттырады. Бішкектің тұрғындары бұл демалысқа бекер құмар емес, себебін бірден түсінесіз.
Толық бір күнге арналған бағыттар
Иссык-куль
Ала-Арча ұлттық паркі
Қала шетіндегі ең танымал табиғи аймақ. Бар болғаны 40 минуттық жол — енді сіз Тянь-Шань шыршалары мен альпі шалғындардың ортасындасыз. Мұнда кез келген деңгейге лайық соқпақ жолдар бар: жеңіл серуеннен бастап Рацек хижинасына дейінгі күрделі көтерілуге дейін. Ауаның таза екені соншалық, бірден үйренісе алмай басыңыз айналуы да мүмкін.
Бұрана мұнарасы
X–XI ғасырлардан жеткен көне минарет, Баласагұн қаласының — Қарахандардың астаналарының бірі — мұрагері. Мұнараның айналасында балбалдар мен петроглифтер қойылған ашық аспан астындағы шағын музей алаңы бар. Өзі ерекше энергетикаға толы, ал аңғарға ашылатын көріністері өте сұлу. Бішкектен шамамен 1,5 сағаттық жол.
Конорчек каньоны
Қырғызстанның шағын Гранд-Каньоны. Қызыл жел мүсіндеген жоталарға жету үшін Боом шатқалындағы трассадан 2–3 км құрғаған өзен арнасымен жүру керек. Пейзажы Марстағыдай әрі тып-тыныш мекен.
Ыстықкөл
Иә, бұл «қала маңы» емес (жолға төрт сағат кетеді), бірақ көп адам Бішкекке дәл осы көлге жолшыбай соғу үшін келеді. Бір күніңіз болса, Балыкчы немесе Тамчыға барып келіңіз — Қырғызстанның інжуін өз көзіңізбен көру керек.
Тағы бірнеше идея:
- «Сказка» каньоны — Ыстықкөлдің оң жағалауындағы марстық ландшафттар мен қызыл саз. Фотосуреттер керемет шығады.
- Көл-Төр көлі — биікке біршама өрлеуге дайын болсаңыз, мөлдір көгілдір суы соған тұрарлық.
- Қайың тоғайы мен Ақ-Түз — күздің нағыз алтын уақытын тамашалауға мінсіз жерлер.
- Аламедин шатқалы — жеңіл хайкингке таптырмас бағыт, жай ғана таза ауа жұтып қайту үшін.
Көліксіз де саяхаттауға болады. Қырғызстанда ішкі туризм өте жақсы дамыған: Kettik, In Tourists сияқты клубтар бір күндік және көпкүндік турларды жиі ұйымдастырады. Бағасы қолжетімді, бәрі көңілді өтеді, әрі жол табу мен жоспарлаудың уайымын сізге жүктемейді.
Бішкектен не әкелуге болады?
Шамаданыңызда бос орын қалдырыңыз. Бішкектен жай магнит емес, күнделікті өмірде киетін, пайдаланып жүретін заттар мен сыйлауға қимайтын дәмдер әкелген дұрыс.
Стиль және жергілікті брендтер
- Tumar. Басты себеп — олардың жүннен жасалған фирмалық аяқкиімдері. Сырт көзге сәнді «биркенштокты» еске түсіреді. Өте жайлы, ұзаққа шыдайды, үйге де, сыртқа да арналған нұсқалары бар.
- Cut a Dash. Этностильді жақсы көрсеңіз, бірақ оны қазіргі заманға лайық нұсқада қаласаңыз — дәл осы брендті таңдаңыз. Қарлы таулар бейнеленген жейделері мен сөмкелері бар. Бюджет шектеулі болса, олардың Esimde атты қолжетімді желісін байқап көріңіз: ұлттық өрнегі бар жейделері өте сапалы.
- Qoorchaq. Этно-киім әлеміндегі «ауыр люкс». Күртешелері, жакеттері мен сөмкелері қымбат, бірақ өнер туындысы секілді көрінеді.
- Bir Qyzyq Jer. Хипстерлердің арманы. Мұнда барлығы аралас: ұлттық бұйымдар, ретро кітаптар, таспалы фотоаппараттар, ерекше секонд-хенд — бәрі бір кеңістікте.
Дәмді сыйлықтар
- Шоколад. Дәнді дақылдар мен ұлттық өнімдер қосылған түрлерін SUPARA маркасынан табасыз. Ал егер сыйға беруге жарайтын әдемі де премиум нұсқа іздесеңіз, Yahya шоколотериясына барыңыз: оларда Қырғызстан облыстарына арналған арнайы жинақтар бар.
- «Қырғызстан» коньягі. Уақыт сынынан өткен классика. Талғамы бар адамға әрдайым жарасатын орынды сыйлық.
Бәрін бір жерден аламын десеңіз
- Ескі ЦУМ (5-қабат). Қабатты есте сақтаңыз — бұл маңызды. Дәл осы жерде барлық сувенир дүкендері шоғырланған: киіз бұйымдарынан бастап, ыдыс-аяқ пен ұлттық киімге дейін бәрі бар. Лайфхак: мұнда саудаласуға болады әрі саудаласқан дұрыс.
- Saima. Базар аралағанды ұнатпайтындарға арналған, қаланың қақ ортасындағы дүкен. Мұнда кез келген бюджетке сай ашықхаттар, магниттер және тоқыма өнімдердің жақсы таңдауын табасыз.
FAQ
Бішкекке қашан барған дұрыс?
Көктем мен күз — ең тамаша маусым. Көктемде қала жанданады, ал күзде (қазанның ортасына дейін) базарлар арзан жеміс-жидекке толады, әрі ауа райы жайлы.
Жазда қала моншадай болып тұрады. Бұл уақытта тұрғындар Ыстықкөлге немесе бассейндерге қашады. Егер шілдеде жолыңыз түссе — тауға немесе су қоймаларына барамын деп жоспарлаңыз.
Қыста — шаңғышылар мен сноубордшыларға жайлы кезең. Қар бар, таулар бір сағаттық жерде, бағалар ТМД-дағы танымал курорттардан әлдеқайда төмен.
Бішкек әуежайынан қалаға қалай жетуге болады?
«Манас» әуежайы қаладан 25 км қашықтықта орналасқан. Ең дұрысы — таксимен бару. Мұнда бізге таныс Yandex Go және жергілікті Jorgo қызмет көрсетеді. Қосымша арқылы шақыра аласыз (әуежайда тегін Wi-Fi бар), жол ақысы шамамен 1000–1300 сом болады.
Балама нұсқа — 153-нөмірлі экспресс автобус. Жеңіл жүкпен жүрген және үнемдегісі келетіндерге ыңғайлы. Бағасы 150 сом, жоғарғы аудандарға дейін барады, бірақ әр аялдамада тоқтай бермейді.
Бішкекте қайда тоқтаған дұрыс?
Егер Бішкекке алғаш рет келсеңіз, тәуекелге бармай, орталықта тұрыңыз. Іздейтін аумақ — Ахунбаев, Абдрахманов, Манас даңғылы және Фрунзе көшелерімен шектелген квадрат. Осы аймақта өмір қайнап жатыр: кафе, саябақтар, дүкендер — бәріне жаяу жете аласыз.
Егер мақсатыңыз — тыныштық пен шағын ретрит болса, қаланың шетіндегі аудандарға қараңыз (Ала-Арча, Чункурчак). Онда сәнді A-frame үлгісіндегі үйлерді жалдауға немесе Supara секілді киіз үйлі глэмпингте тұруға болады.
Қала ішінде қалай жүруге болады?
Такси: Қозғалыстың ең негізгі тәсілі. Жылдам әрі қолжетімді.
Автобустар: Егер қарбалас уақытқа тап келмесеңіз, қызық үшін мініп көруге болады. Visa карталарын да, қолма-қол ақшаны да қабылдайды.
Самокаттар: Жылы маусымда шеринг қызметтері (Yandex, ToGo) жұмыс істейді. Әсіресе орталықта жүруге өте ыңғайлы.
Картамен барлық жерде төлеуге бола ма және қанша ақша алған дұрыс?
Супермаркеттер мен заманауи кафелер карта қабылдайды. Ал базарларда, шағын дүкендерде және таксиде көбіне қолма-қол ақша сұрайды. Жергілікті тұрғындар QR-кодпен төлейді, бірақ туристерге бұл әдіс көбіне қолжетімсіз.
Доллар немесе теңгені қала ортасындағы айырбастау орындарында ауыстырған жөн (әуежайдағы бағам — өте тиімсіз). Жайлы демалыс үшін адам басына күніне шамамен 30–40 доллар деп (15–20 мың теңге) жоспарлаңыз — тамақ, такси және көңіл көтеруге жеткілікті.
