Көптен бері армандаған «Еуровижнге» қалай барып қайттым?
Еуропадағы ең ауқымды музыкалық шараға барып-қайту, билет сатып алу және жанкүйердің концерттен алған әсері.
Сәлем, менің атым Қуаныш және мен «Еуровижн» ән байқауының жанкүйерімін. Жыл сайын мыңдаған басқа да көрерменмен бірге байқауды онлайн қарайтынмын, ал енді, міне, осы жылы жолым болып, Швейцарияның Базель қаласында өткен «Еуровижнге» қатысып қайттым. Осы мақалада байқау туралы ақпарат беріп, билетті қашан сатып алған жөн екенін, жалпы сапарым мен концерт қалай өткенін айтып беремін. Кеттік!
Осы жылғы концерт туралы не білу керек?
Бұл жолы байқаудың 69-шы концертін өткізу мәртебесі Швейцарияға бұйырды. 2024 жылы швейцариялық орындаушы Немо The Code әнімен жеңіске жетіп, келесі байқауды өз елінде өткізуге жол ашты. Байқау 2025 жылдың 13–17 мамыры аралығында Швейцарияның Базель қаласында өтті. Байқаудың барлық шоуы St. Jakobshalle аренасында ұйымдастырылды. Бұл аренаға шамамен 12 400 көрермен сыяды. Шара үш бөлімнен тұрды:
- Бірінші жартылай финал — 13 мамыр 2025
- Екінші жартылай финал — 15 мамыр 2025
- Гранд финал — 17 мамыр 2025
2025 жылғы байқауға 37 ел қатысты. Big Five саналатын Франция, Германия, Италия, Испания және Ұлыбритания елдері мен қабылдаушы ел Швейцария автоматты түрде финалға өтті. Қалған 31 ел екі жартылай финалға бөлінді. Жартылай финалдарда тек көрермендердің дауыс беруі ескерілді, ал финалда жеңімпаз 50% қазылар алқасы және 50% көрермендер дауысы арқылы анықталды.
«Еуровижнге» қалай билет сатып аламыз?
«Еуровижн-2025» байқауына қатысу үшін билеттерді сатып алу процесі алдын ала тіркелуден басталды. Тіркелу кезеңі 2024 жылдың 16 желтоқсанынан 2025 жылдың 10 қаңтарына дейін жүргізілді. Бұл кезеңде концертке барғысы келетін жандар Ticketcorner платформасында өздерінің аккаунтын ашып, тіркелу формасын толтыруы қажет болды. Тіркелу аяқталғаннан кейін оларға сатылымға қатысуға мүмкіндік беретін бірегей код жіберілді.
Билеттердің алғашқы сатылымы 29 қаңтарда басталды және бірнеше минут ішінде аяқталды. Кейін басқа да сатылым кезеңдері ашылды, бірақ оған тек алдын ала тіркелгендер қатыса алды.
Билет бағасы 40 швейцар франкінен (шамамен 25 мың теңге) басталып, 350 франкке (шамамен 220 мың теңге) дейін жетті. Жалпы алғанда тоғыз шоуға билеттер сатылымға шықты — бірінші жартылай финал, екінші жартылай финал және гранд-финалға үш-үштен концерт арнаған. Жоғарыда айтқанымдай, билеттерді сатып алу үшін әрбір адамға бірегей код жіберілді — әрбір код бір ғана тапсырыс үшін жарамды болды және бір тапсырыс кезінде көп дегенде төрт билет сатып алуға болатын еді.
Бұл шектеу билеттердің әділ бөлінуін қамтамасыз ету және алыпсатарлықты болдырмау мақсатында енгізілді. Көрермендер билеттерін Ticketcorner қосымшасы арқылы алып, кіреберісте жеке куәлігімен бірге көрсетеуі керек. Билеттер өте жылдам сатылып кетті, әсіресе гранд-финалдың билеттері бірінші болып өтіп кетті. Бақытыма орай, екінші жартылай финалдың кешкі алдын-ала көрсетіліміне билет алып үлгердік. Бұл маңызды кеш — дәл осы концертке әділқазылар алқасы қатысты. Менің билетім 160 франк тұрды (шамамен 98 мың теңге) — сахнаға жақын орындарды таңдадық.
Сапарға дайындық
Швейцарияға бару үшін қазақстандықтар Шенген визасын алуы керек. Сондықтан билет сатып алғаннан кейін жайлап құжаттарымды жинай бастадым. Визаға құжат тапсыру кезінде концерт билеттерін де қоса тапсырған едім. Мен өткен жылы Швейцарияға саяхатқа келгенмін, сондықтан виза бермей қала ма деп аса қорыққан жоқпын. Егер бірінші рет Шенген визасына тапсырайын деп жатсаңыз, барлық негізгі ақпарат елшіліктің сайтында бар, кейін VFS Global сайтында құжат тапсыруға тіркелуіңіз керек болады.
Мен Turkish Airlines-тың ұшағына отырдым — билет шамамен 350 мың теңге тұрды. Pegasus-тың бағасы сәл арзан болды, бірақ оның билетіне жүк пен тамақ кірмейді, ал «Еуровижн» кезінде бағалар тіпті көтеріліп кеткен еді. Сайып келгенде баға айырмашылығы онша үлкен болмады, бірақ Turkish-пен ұшу әлдеқайда ыңғайлы еді — билетке әрі жүк кірді, әрі екі рет тамақ берді. Билеттерді Aviasales.kz сайтынан іздеуге болады.
Баспана мәселесіне келгенде менің жолым болды — Базельде тұратын досымның үйінде тұрдым. Егер пәтер не қонақүй жолдау керек болса, Базельде ең арзан нұсқалары адам басына 80 франктен (шамамен 50 мың теңге) басталады.
Айтпақшы, әр жыл сайын өзіме ұнайтын «Еуровижн» қатысушыларының тізімін жасаймын. Осы жылы мальталық қатысушы Мириана Контенің Serving Kant әні сүйіктілерімнің қатарында болды. Бірақ басты концертке қатысу үшін ұйымдастырушылар Kant сөзін ән мәтінінен алып тастауды талап еткен — бұл сөз басқа ассоциация тудырады деп қорықса керек. Сондықтан әннің соңғы нұсқасы жай ғана Serving деп аталады. Ұйымдастырушылардың бұл әрекетіне көңілім толмай, әншіні қолдау мақсатында өз футболкама Serving Kant деген жазуды жапсыртып алып, концертке киіп барамын деп шештім.
Концерт қалай өтті?
«Еуровижн» өтетін St. Jakobshalle аренасына мен трамваймен бардым. Қаланың қоғамдық көлік жүйесі керемет жұмыс істейді. Әр трамвайда арнайы «Еуровижнге» қатысты белгілер мен хабарламалар көрсетіліп тұрды. Тіпті трамвайдағы экрандарда арена аялдамасы бірден көз түсетіндей етіп белгіленіп қойылған. Бұл «Еуровижн» сияқты ірі шара кезінде қонақтарға бағыт-бағдар беруге көп көмектесті деп ойлаймын.
Аренаның қасбетінен бастап-ақ той-думанның вайбы сезілді. Жанкүйерлер түрлі елдің жалауын ұстап, өздерінің сүйікті әртістерінің костюмдерін киіп келген. Бейне бір үлкен костюм-шеру жүріп жатқандай әсер қалдырды. Кезекке тұрып, арена ішіне кіру үшін қауіпсіздік тексерісінен өттік. Сөмке алып кіруге рұқсат жоқ еді, бірақ тексеріс барысы өте жақсы өтті. Қызметкердің барлығы жылы жүзді, сабырлы. Жанкүйерлердің өздері де өте мәдениетті — ешкім итермейді, дауыс көтермейді. Мұндай мәдениет пен өзара құрмет атмосфераны одан әрі ерекше етті.
Ішке кірген бетте арнайы мерч сататын үлкен стенд тұрды. Мұнда «Еуровижн» логосы бар футболкалар, плакаттар, баскиімдер, брелоктар сатылып жатты. Сонымен қатар ұйымдастырушылар барлық көрерменге жарық шашатын браслеттерді тегін таратты. Кейін концерт біткен соң сол браслеттерді қайта жинап алды. Бұл пластик қалдықты азайтып, ресурстарды тиімді пайдалану үшін жасалған. Тіпті тексеріс кезінде уақытша берілген полиэтилен пакеттерді де кейін қайта жинап алды — мұндай экосана Еуропадағы мәдени шаралардың ажырамас бөлігіне айналып үлгерген.
Ал енді залға кіріп, сахнаны көрген сәтім мүлдем есімнен кетпейтіні сөзсіз! Бұл — тек әсем жарықтар мен LED экран ғана емес, кез келген жанкүйердің жүрегін баурап алатын сиқырлы кеңістік. Сахна мен залдың акустикасы мінсіз, бәрі алдын ала ойластырылып қойған.
Концерт те белгіленген уақытта басталды. Әр елдің өкілі өз елін өте жақсы деңгейде таныстырып, кәсіби қойылым көрсетті. Әндердің мазмұны, бейнеқойылымдар, жарық эффектілері — барлық қатысушы тыңғылықты дайындалған. Ұйымдастырушылардың жұмысын ерекше атап өткім келеді: сахнада әр нөмірден кейін реквизиттер шапшаң ауыстырылып отырды. Арнайы дайындалған техниктер тобы еденді де тез-тез тазалап, сахнаны келесі қатысушыға дайындап берді. Бұл — кәсіби шеберлік пен командалық жұмыстың жемісі.
Реквизитті ауыстырып, сахнаны тазалау
Кезекте
Көрермендер
2020 жылы пандемия салдарынан «Еуровижн» өтпей қалды. Сондықтан осы жылы сол кезде өнер көрсетуі керек болған әртістерді қонақ ретінде шақырып, өз әндерін орындауға мүмкіндік берді. Бұл бәріміз үшін үлкен тосынсый болды. Концерт барысында тағы бір ерекше сәт орын алды — әлемге әйгілі әнші Селин Дион бейнежолдау арқылы көрермендерге сәлем жолдап, барша қатысушыға сәттілік тіледі.
Концерт аяқталған соң залдан шығу процесі де өте жүйелі өтті. Қала әкімшілігі бірнеше трамвайды қатар қойып, көрермендер ағынына алдын-ала дайындалыпты. Сондықтан үйге еш қиындықсыз тағы да қоғамдық көлікпен жетіп алдық. Адамдар бір-біріне орын беріп, кезек сақтап, мәдениеттілік танытты.
Қорытынды
«Еуровижн-2025» — мен үшін тек концерт емес, өмірімдегі жарқын сәттердің бірі болды. Он жылға жуық уақыт бойы бұл байқауды тек онлайн тамашалайтын едім, сондықтан нағыз шоуға тап болғанда қандай сезім кешер едім деп те жиі ойлайтынмын. Енді, міне, бұл күн де туды — алған әсерімді сөзбен айтып жеткізе алмаймын, бәрі тіпті күткенімнен асып түсті. Өзің секілді басқа да жанкүйерлермен бірге бір сахнаның алдында бас қосып, әртістермен бірге әндету — сөзбен айтып жеткізуге болмайтын экспириенс. Болашақта мүмкіндік болса міндетті түрде бір емес, бірнеше «Еуровижн» концертіне барып қайтар едім.
Осы байқаудың аясында музыка, мәдениет, технология және жанкүйерлердің бір-біріне деген ілтипаты бір арнада тоғысты. Көп елдің азаматтары бір сахна алдында бір үйдің баласындай қуанып, бірге керемет уақыт өткізді. Бұл — өнердің шекара мен тіл таңдамайтынының дәлелі. Базель қаласы, ұйымдастырушылар және барша қатысушылар осы шараны шынымен ғажап кешке айналдырды.
