АҚШ-та босандым. Қанша ақша кеткенін, бәрі қалай өткенін айтып берейін
АҚШ-та бала тапқанның оң және теріс тұстары.
Сәлем, менің есімім — Камила. Мен 2024 жылы АҚШ-та екінші баламды дүниеге әкелдім. Шынымды айтсам, балаларымның бірінде америкалық паспорт болса деп ойлайтынмын. Ол көптеген елге жол ашады, визасыз әрі артық шығынсыз саяхаттауға мүмкіндік береді. Ал бала кәмелет жасына жеткенде, өзі қаласа, Қазақстан азаматтығын алуына болады.
Тұңғышым Қазақстанда туған. Карантин уақыты еді, жақындарымның көмегі ауадай қажет болды. Ал екіншісінде көптен бері ойда жүрген жоспарымды жүзеге асырайын деп шештім. Енді бүкіл процесс қалай өткенін және оған қанша қаржы кеткенін айтып берейін.
Штат таңдаудан қателеспеңіз
Не Майамиде, не Нью-Йоркте тұрған дұрыс деп ойладық, бірақ ақыры Ютаны таңдадым. Солт-Лейк-Ситиде босанамын деп шештім. Бұл қала маған мінсіз көрінді: күн жайлы, таулы жер, Алматыға қатты ұқсайды. Оның үстіне бұл жер — отбасын және дәстүрді жоғары қоятын мормондардың атамекені. Аумағы шағын, саябағы көп, ауасы таза қала — сәбимен жүргенге таптырмас жер.
Бірден айтайын, қала біз ойлағаннан әлдеқайда тыныш болып шықты. Алматыдан келген біз Солт-Лейк-Ситиде ішіміз пысып, әбден зеріктік — қызық шаралар жоқ, ресторан да, дүкен де аз. Мәшинемен тауға кетіп қалып, табиғатта серуендеп, әйтеуір амалдадық.
Босанғанға дейінгі шаруа
Мен басқа құрлықта босанарда қатты қорықтым. Оным тілге байланысты еді. Тұрмыстық деңгейде ағылшынша еркін сөйлеймін, бірақ дәрігерді түсінбей қалмаймын ба, құжаттарда қате жібермеймін бе деп уайымдадым.
Күйеуім екеуімізде АҚШ визасы бұрыннан бар еді. Ал баспана табу, клиника іздеу, дәрігерге жазылу, келісімшарт жасау сияқты бар шаруаны арнайы агенттікке тапсырдық. Олар бюрократияның бәрін өзі реттеп, босанғанда қасымда болатын аудармашы тауып, жүгімізді жеңілдетті.
Барлық анализді АҚШ-қа ұшар алдында Қазақстанда тапсырып шықтым. Өйткені ол жақта анализ тапсырған бірнеше есе қымбат тұрады.
40 минутта босанып, балмұздақ жедім
Америкада таңғалдырғаны — дәрігер мені 26 наурызда бір рет шақырды да, 22 сәуірде босанғаныма дейін бір де бір рет УДЗ жасамады, қан да алмады. Акушер баланың жүрек соғысын ғана тыңдап, менің қан қысымымды өлшеп отырды. Қазақстанда ай-күнім таяғында түрлі анализ алып, қайта-қайта тексеріп, титықтатып жіберер еді. Мұнда олай емес екен.
Небәрі 40 минутта босандым. Алматыда бірінші баламды дүниеге әкелгенде маған эпидуралдық анальгезия жасаған. Ол тек толғақты басады, басқасын сезіп тұрасың. Ал АҚШ-тағы дәрігерлер ондай тәсілді білмейтін сияқты, стандартты эпидуралдық анестезияны ұсынды. Белден төмен сезбей қаласың.
Бәрі өте жылдам өтті, сәбиімді қолыма алған соң қарным ашты. АҚШ-та босанған әйелдерге арналған диета деген жоқ екен. Кешкі асқа кока-кола, сэндвич пен алма пюресін әкеліп берді. Дәлізде газдалған сусын, балмұздақ пен снэктер сататын автомат тұрды. Сол күні балмұздақты тойғанша жеп, артынан оныма біраз өкініп қалдым.
Босанғаннан кейін маған құрамында темірі бар система салды. Мейірбикелер дәретханаға бару, душқа түсу сияқты ұсақ-түйекке дейін көмектесіп жүрді. Сағат сайын палатама келіп, жағдайымды сұрап, қан қысымымды өлшеп отырды. Алғашында мұндай қамқорлыққа риза болғаныммен, ұйқы бермей қоған соң, ақыры есікке «Мазаламауды сұраймын» деген тақтайшаны іліп қойдық.
Балама туған бойда В гепатитіне қарсы вакцина салды. Ертеңіне педиатр келіп, толық қарап шықты да, деректердің бәрін жазып алды. Мейірбикелер шағын ванна әкеліп, шақалақты қалай шомылдыру керегін көрсетіп, ақыл-кеңесін айтты. Ал тұп-тура 24 сағаттан кейін бізді клиникадан шығарды.
Тағы бір үлкен плюс — перзентханаға сөмке жинаудың қажеті жоқ. Мүлдем! Емізгенге ыңғайлы жейдеден бастап, босанғаннан кейін киетін мұзды төсемеге дейін — қажет заттың бәрін клиниканың өзі берді.
АҚШ-та босанған қанша тұрады?
Біз АҚШ-та 4–5 ай тұрдық. Бұл мерзімге тек босану ғана емес, одан бұрын штаттарды аралап, саяхаттап қайту жоспары да кірді. Ал босанғаннан кейін барлық құжат дайын болғанша сол жерде қала тұрдық. Үйге баламыз қырқынан шыққан соң қайттық.
Қанша ақша кетті?
- Билеттер (екі адамға, барып-келу) — 6 000 доллар (3,2 млн теңге).
- Босану және агенттік қызметтері (пакет) — шамамен 11 000 доллар (шамамен 5,8 млн теңге: агенттіктер әртүрлі пакет ұсынады, «Эконом» нұсқасы 3 800 доллардан (2 млн теңгеден) басталады).
- Медицина бойынша бөлек шығындар: Эпидуралдық анестезия — 750 доллар (400 мың теңге).
- Дәрігер қызметі — 2 700 доллар (1,5 млн теңге).
- Табиғи босану (клиника) — 7 000 доллар (3,7 млн теңге).
- Педиатр қызметі — шамамен 1 000 доллар (525 мың теңге).
- Тұратын үйді жалдау + коммуналдық төлемдер (айына) — 2 200 доллар (1,2 млн теңге). Біз қала ортасында тұрдық, сондықтан көлік жалдауға шығынданбай, көбіне жаяу жүрдік.
- Азық-түлік (айына) — 1 000 доллар (525 мың теңге). Біз тек экологиялық таза өнімдерді алдық және тамақтың 95% үйде дайындадық, сондықтан шығын біршама жоғары болды.
Жалпы АҚШ-та босанғанға 45 мың доллар не 23 млн теңге кетті.
АҚШ-тағы тұрмыстың ерекшелігі
АҚШ-та ең қолайсыз дүниелердің бірі — кір жуу. Кір жуатын мәшине Қазақстандағыдай әр пәтерде емес, көбіне үйдің не подъездің ішіндегі ортақ кір жуу бөлмесінде (laundry room) тұрады. Оған тиын саласың. Үйінде шақалағы бар адамға бұл өте ыңғайсыз. Бірақ біздің жолымыз болып, жалдап тұрған пәтерімізде кір жуатын әрі кептіретін машина тұрды.
Алғашқы 40 күн тамаша өтті. Сәбиіміз, бақытымызға орай, тып-тыныш жата беретін момақан бала болып шықты. Босанған соң тез қалпыма келдім, тамақты өзім пісіріп, күнде серуендеп жүрдік.
Қазақстанға қайтпай тұрып, Солтүстік Каролинаға барып та үлгердік. Қырық күні толғанда баланы мұхиттың суына шомылдырдық.
Айтпақшы, АҚШ-та көлікте бала орындығы болуы керек деген ереже өте қатаң сақталады. Такси шақырып, балаңды креслосыз, қолыңа ұстап тұрсаң, жүргізуші үндеместен бұрылып кете салады. Сөйтіп елге қайтарда жүгіміз сұмдық көп болды: арба, автокресло, бір үйдің заты жиналған шабадандар!
Елге келгенде
Біздің супер-автоматтандырылған Қазақстаннан кейін АҚШ-тың пошта жүйесі өткен ғасырдың жұрнағындай көрінді. Барлық құжат, тіпті паспорттың өзі де кәдімгі пошта арқылы жасалады. Әйтеуір туу туралы куәлікті клиниканың өзінде бірден береді екен. Баланың америкалық паспортын шамамен екі аптада алдық.
Қиындық Қазақстанға келген соң басталды. Қазақстаннан туу туралы куәлік алуымыз керек болды. Себебі күйеуім екеуіміз — Қазақстан азаматтарымыз, сондықтан баланы да осында тіркеу қажет. Күйеуім Халыққа қызмет көрсету орталығына (ХҚКО) да, Азаматтық хал актілерін тіркеуге де (АХАТ) барды. АХАТ-тағы қызметкер сәбиге Қазақстан паспортын да алуға болады, бала 18-ге толғанда азаматтықтың бірін өзі таңдай алады деп айтты.
Біз ХҚКО-ға барып, сәбиімізге азаматтық алуға өтініш бердік. Бірақ сонда отырған қызметкер америкалық паспорты бар балаға азаматтық берілмейтінін, Қазақстанда қос азаматтыққа тыйым салынғанын айтты.
Мемлекеттік қызметкердің өзі заңды білмейтіні мені қатты таңғалдырды.
Баламыз бес айға толғанда ең үлкен мәселеге тап болдық. Біз Швейцарияға ұшқалы жатқанбыз. Күйеуім екеуімізде Шенген визасы бар, ал АҚШ паспорты бар балаға визаның қажеті жоқ. Бірақ Қазақстандағы шекара бақылауында бізден баланың Қазақстан визасы бар-жоғын сұрады.
Сөйтсек сәбиіміз АҚШ азаматы болғандықтан, Қазақстанда 90 күннен артық жүрсе, оған міндетті түрде виза алуымыз керек екен. Ақыры мен баламен әуежайда қалып қойдым да, күйеуім жалғыз ұшып кетті. Виза керек екенін бізге ХҚКО да, АХАТ та айтпаған. Қаншама уақыт пен ақшамыз зая кетті.
Сөз соңында
Біз үнемі басқа елде біраз уақыт тұрып көрсек қой деп жүруші едік. Сондықтан АҚШ-та босанғаным өте құнды әрі қызық тәжірибе болды. Әрине, ұйымдастыру тұрғысынан бәрі жеңіл өтті, себебі жұмыстың 90% агенттік жасады, ал тұңғышымыз ата-енеммен Қазақстанда қалды. Солт-Лейк-Ситиде біздегідей ауладағы не мейрамханалардағы балалар алаңқайы жоқтың қасы, балабақша да аз екен. Сондықтан үлкенімізді ерте барсақ, әлдеқайда қиын болар еді. Бірақ ақыры жоспарымыздың сәтті іске асқанына риза болдым.
